In een exploratief bachelorproefonderzoek zijn enkele studenten nagegaan op welke manier en in welke mate een fysieke testafname verschilt van een digitale afname op afstand (telediagnostiek). De studenten hebben enkele bewust gekozen subtests afgenomen bij een groep proefpersonen, zowel fysiek als digitaal, en de resultaten met elkaar vergeleken.

De groep proefpersonen bestond uit 20 deelnemers, zowel mannen als vrouwen, tussen 20 en 40 jaar. De testbatterij bestond uit Puntreeksen (COVAT 9½-20), Matrix Redeneren (WAIS-IV-NL) en Cijferreeksen (WAIS-IV-NL).  Deze subtests zijn bewust gekozen omwille van de variatie in opdrachttype (e.g. reproductie, deductie) en afnamevorm (e.g. mondeling, schriftelijk). Voor iedere deelnemer werden twee meetmomenten voorzien, namelijk een online meetmoment (conditie 1) en een fysiek meetmoment (conditie 2). De groep deelnemers werd gelijk verdeeld over beide condities waarbij de ene helft van start ging met een online afname (gevolgd door een fysieke afname), en omgekeerd voor de andere helft. Eventuele volgorde-effecten werden op deze manier geminimaliseerd. Ook werd een periode van minstens twee maanden voorzien tussen de eerste en de tweede afname om eventuele leereffecten te vermijden.

De resultaten toonden geen significant verschil tussen de prestaties op de subtests Puntreeksen en Matrix Redeneren. Bij de subtest Cijferreeksen daarentegen werd wel een significant verschil (p=0,026) gevonden tussen de online afname (M=31,40; SD= 4,27) en de fysieke afname (M=29,70; SD= 3,91).

De meeste proefpersonen gaven aan dat ze bij de online afname minder afleiding ervaarden. Aangezien concentratie en aandacht cruciaal zijn bij de subtest Cijferreeksen (i.e. reeksen van willekeurige cijfers vasthouden in het werkgeheugen en reproduceren in dezelfde volgorde) kan het verschil in prestatie hieraan te wijten zijn. Het feit dat men minder afleiding ervaarde kan verschillende redenen hebben: het gebruik van een oorbedekkende hoofdtelefoon zou een betekenisvolle factor zijn geweest, aangezien omgevingsgeluiden op deze manier significant werden gedempt. Ook gaven enkele deelnemers aan dat de fysieke afwezigheid van de testleider de prestatiedruk verminderde. Ten slotte presteren proefpersonen mogelijks ook beter in de veiligheid van een bekende (thuis)omgeving – een fenomeen dat in voorgaand onderzoek reeds is bevestigd. Dergelijke elementen spreken in het voordeel van telediagnostische testafnames.

Gezien de beperkte steekproefgrootte dienen bovenstaande bevindingen met voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd. Dit onderzoek was in de eerste plaats exploratief van aard. Het biedt echter wel inzicht in de verschillende mogelijkheden van telediagnostiek – het verder verkennen van deze innovatieve manier van testafname en diagnostisch onderzoek, en de voordelen die het kan hebben ten opzichte van klassieke testafnames voor bepaalde subtests, strekt dan ook tot de aanbeveling.

Bachelorproef: Is het afnemen van een cognitieve vaardigheidstest mogelijk via beeldbellen?
Studenten: Bruurs Amber, De Boever Lauren, Van Hoeck Febe, Van Kerkhoven Demi
Promotor: Ivo Bernaerts
Partner: Steven Joris

Hier vind je de kennishub rond digitale diagnostiek van het PDC, met meer informatie rond telediagnostiek.