Categorie: fact checker

Op dit moment heeft COVID-19 een grote invloed op ons dagelijks leven en dat is ook zichtbaar binnen de hulpverlening. Zo stijgt de vraag naar geschikte apps en websites rond mentaal welzijn en geestelijke gezondheid enorm.  

Een gebrek aan overzicht in het breed aanbod rond mentale gezondheid maakt het moeilijk om kwalitatieve apps te vinden, zowel hulpverleners als burgers hebben hier nood aan. Vanuit deze vraag is de Vlaamse AppStore ‘onlinehulp-apps.be’ ontstaan. Dit concept is gebaseerd op buitenlandse initiatieven en mede mogelijk gemaakt door de steun van de Vlaamse overheid en in samenwerking met verschillende Vlaamse partners uit het ruime veld van zorg en welzijn. 

De AppStore kan dienen als een wegwijzer in de zoektocht naar de meest geschikte app. Het biedt een overzicht van verschillende kwalitatieve apps gerelateerd aan mentaal welzijn, die makkelijk te vinden zijn door een persoonlijke zoekopdracht. Voordat de apps op de AppStore geplaatst worden hebben deze een grondig screeningsproces doorlopen. Deze screening gebeurde aan de hand van 3 hoofdcriteria; betrouwbaarheid, toegankelijkheid en helderheid. Om op een transparante manier tewerk te gaan worden de criteria samen met bijhorende sterktes en aandachtspunten op de AppStore weergegeven.  

Naast het bieden van ondersteuning aan diverse problematieken is de AppStore toegankelijk voor een breed publiek. Bovendien worden er in de toekomst steeds meer apps toegevoegd om de website up-to-date en actueel te houden. 

Achtergrondinformatie

• Bachelorproefproject
  • AppStore voor Welzijn en Geestelijke Gezondheid
• Betrokken studenten
  • Yinka Agboola
  • Leen De Bie
  • Bo Raedts
  • Randy Ruymbeek
  • Femke Sax
• Promotor
  • Dr. Tom Van Daele
• AppStore
  • www.onlinehulp-apps.be

De dieren zijn virtueel, maar de angst is echt

Dierenfobieën behandelen met augmented reality klinkt als een onwerkelijk idee, maar het is misschien sneller mogelijk dan gedacht.

Klinisch psycholoog en onderzoeksleider Tom Van Daele van de Expertisecel Psychologie, Technologie & Samenleving stelde de volgende hulpvraag: “Hoe goed werkt een AR headset voor het opwekken van angst voor spinnen in vergelijking met de iOS AR app ‘PHOBOS AR’ bij studenten Toegepaste Psychologie?”. Deze vraag kwam er naar aanleiding van voorgaand onderzoek, waarin vastgesteld werd dat de PHOBOS AR app effectief angst induceert bij studenten Toegepaste Psychologie. Vervolgens zou in het kader van deze bachelorproef onderzocht worden of er een verschil bestaat in het soort medium dat gebruikt wordt, namelijk de PHOBOS AR-app voor de smartphone en het gebruik van een AR-headset (de microsoft hololens 2). Omwille van de coronacrisis, kon het experiment niet uitgevoerd worden en werd een methodesectie (inclusief vragenlijsten) uitgewerkt. Dit is een uitgebreide uitwerking van de procedure zodat vervolgonderzoekers ermee aan de slag kunnen gaan.

Aanvullend diende zich de vraag aan hoe op een duidelijke en visuele manier toegelicht kan worden hoe en waarvoor de PHOBOS AR-app gebruikt dient te worden binnen de exposure behandeling van dierenfobieën. Deze hulpvraag werd gesteld in het belang van haar verder klinisch onderzoek over de toepasbaarheid en de toekomstige implementatie van de PHOBOS AR-app binnen de praktijk. Om de informatie op een aantrekkelijke manier over te brengen aan therapeuten, werd er gekozen voor een infomercial. In deze infomercial wordt de toepassing (en meerwaarde) van de app uiteengezet zodat therapeuten inzicht krijgen in de mogelijkheden van AR en het gebruik van de PHOBOS AR app. De infomercial werd opgedeeld in verschillende delen die ingaan op de achtergrond van AR voor fobie, hoe de app te installeren en te gebruiken en werden er demonstraties gegeven van de mogelijkheden van de dieren uit de app. Je kan de verschillende filmpjes bekijken via onderstaande links:

• Deel 1 
• Deel 2
• Deel 3
• Deel 4

Achtergrondinformatie

• Bachelorproefproject
  • De dieren zijn virtueel, maar de angst is echt: Dierenfobieën aanpakken in augmented reality
• Betrokken studenten
  • Alex Deseure
  • Anouk Schiltz
  • Coraline Piret
  • Emma Emmerechts
  • Joeri Peeraer
  • Liora Holzer
• Promotor
  • Dr. Nele De Witte
• PWO E-mental health
  • Dr. Tom Van Daele

Deze bachelorproef kwam tot stand op vraag van de Expertisecel Psychologie, Technologie & Samenleving. Die wou graag een beter zicht wou krijgen op de kennis die hulpverleners reeds hebben over de het gebruik van sociale media bij kwetsbare jongeren. en nagaan in hoeverre zij zich competent en vaardig genoeg voelen om adequaat te handelen in de begeleiding van deze jongeren. Bovendien vroeg de expertisecel zich af welke noden er momenteel aanwezig zijn in het werkveld om op die manier aanbevelingen en richtlijnen te kunnen opstellen.

Naar aanleiding van deze vraag werd een kwalitatief onderzoek opgesteld aan de hand van semi-gestructureerde interviews. Die brochure die hieruit voortkwam heeft als doel hulpverleners een handvat aan te reiken bij het omgaan met jongeren die gebruik maken van geheime netwerken en om tegemoet te komen aan de noden die werden aangehaald doorheen de interviews. In de brochure wordt een uiteenlopende waaier aan onderwerpen besproken, zoals basisterminologie, do’s and don’ts in gesprekken, informatieve websites en bruikbare doorverwijsadressen.

De brochure tracht geen antwoord te geven op alle bestaande vragen, maar kan als hulpmiddel worden gebruikt om snel belangrijke informatie of doorverwijsadressen te vinden.

Achtergrondinformatie

• Bachelorproefproject
  • Geheime netwerken op sociale media
• Betrokken studenten
  • Gretchen Cobbaut
  • Nell De Mayer
  • Jaidee Gorissen
  • Mieke Huyge
  • Lauranne Pringiers
  • Jasmine Turcksin
• Promotor
  • Karen Verniers
• Brochure
  • Vrij te downloaden

Adviezen over wat binnen een training over beeldbellen aan bod kan komen

In tijden van Corona met de strenge maatregelen en de lange lockdowns zijn ook psychologisch hulpverleners noodgedwongen overgeschakeld naar online hulpverlening via beeldbellen. Beeldbellen werd voor de pandemie gebruikt, maar slechts een vierde van de Vlaamse hulpverleners had er ervaring mee. Hoewel het een goed online alternatief is, zijn er echter nog onduidelijkheden en moeilijkheden. Hierdoor is er meer vraag naar concrete richtlijnen, zowel over de inhoud als over het praktische aspect. Een groep bachelorstudenten werkten daarom op vraag van de Expertisecel Psychologie, Technologie & Psychologie adviezen uit over wat een training in beeldbellen kan inhouden.

De voorbeeldtraining in beeldbellen voor klinisch hulpverleners is gebaseerd op zowel een literatuurstudie als een empirisch onderzoek. In de literatuurstudie werden reeds bestaande richtlijnen overlopen, de voor- en nadelen afgewogen, en werd afsluitend het belang en de effectiviteit van online hulpverlening via beeldbellen gekaderd. Uit het empirisch onderzoek bleek dat de deelnemers, allen psychologisch hulpverleners, vinden dat beeldbellen een meerwaarde heeft. Zo kan via beeldbellen de hulpverlening worden verder gezeten in omstandigheden van ziekte, bij moeite met verplaatsing… maar de deelnemers zien het niet als een op zichzelf staande behandelvorm omwille van beperkingen zoals weinig zicht op het non-verbale gedrag.

Het eindproduct kreeg de vorm van een PowerPointpresentatie. Met behulp van een toegankelijke voorbeeldtraining die gebruik maakt van reeds bestaande nuttige bronnen om de veelvoorkomende vragen van psychologische hulpverleners te beantwoorden, zouden de hulpverleners beeldbellen op een meer efficiënte manier kunnen gebruiken.

Achtergrondinformatie

• Bachelorproefproject
  • Beeldbellen bij psychologisch hulpverleners: adviezen over wat binnen een training over beeldbellen aan bod kan komen
• Betrokken studenten
  • Féline Rosseneu
  • Havila Iracanye
  • Noor Vandebroek
  • Rabia Burçak
  • Sara Benhaddou
  • Zoey Vervoort
• Promotor
  • Dr. Eva Van Assche

Studenten in het hoger onderwijs kunnen beroep doen op diensten Studentenbegeleiding waarbij ze steun en informatie krijgen over studeren en mentaal welzijn. Deze diensten kunnen niet enkel face-to-face aangeboden worden maar er zijn ook heel wat online toepassingen die gebruikt kunnen worden voor bijvoorbeeld time management, faalangst, mentale veerkracht en relaxatie.

Vijf studenten Toegepaste Psychologie kregen van de expertisecel Psychologie, Technologie en Samenleving de opdracht om dit online aanbod voor studie- en studentenbegeleiding in kaart te brengen. Ze interviewden hiervoor medewerkers van diensten Studentenbegeleiding van een hogeschool en een universiteit en voerden vragenlijstonderzoek uit bij studenten. Het resultaat was een affiche met een selectie van de meest gebruikte en effectieve online toepassingen, alsook een website met een overzicht van online toepassingen voor studie- en studentenbegeleiding.

Achtergrondinformatie

• Bachelorproefproject
  • Wat is het aanbod van online hulpverlening binnen de Studie-en Studentenbegeleiding?
• Betrokken studenten
  • Aldina Balic
  • Ferhan Bostanci
  • Ellen Kerstens
  • Wouter Velghe
  • Charlotte Wellens
• Promotor
  • Lieze Kennis

Ik ben altijd al enorm geboeid geweest door onderzoek en leer graag nieuwe dingen bij. Vandaar mijn keuze om exploratiestage te lopen binnen het onderzoeksveld. Toen ik de Pano-reportage ‘Geheim op Instagram’ zag, wist ik meteen dat ik graag iets wilde doen rond dit onderwerp en deze problematiek. Mijn interesse ligt dus vooral bij de impact van sociale media op het mentaal welzijn, een interesse die is gegroeid doorheen mijn opleiding.

In kader van mijn opleiding toegepaste psychologie kreeg ik de kans om twee maanden stage te lopen bij de expertisecel Psychologie, Technologie en Samenleving. Ik wist niet zo goed wat ik kon verwachten van deze exploratiestage maar keek enorm hard uit naar dit avontuur. Ik wist dat alles online zou verlopen gezien de corona maatregelen maar dit hield mijn enthousiasme niet tegen. Mijn bureau effectief verlaten zat er dus niet in maar los van dit ben ik wel vaak virtueel mee mogen gaan naar verschillende boeiende vergaderingen met Tom Van Daele. Ik mocht meewerken aan het project rond onlinehulp-apps.be en screende onder andere verschillende apps voor de appstore van dit project.

Ik kreeg van Tom Van Daele de kans om mijn eigen project te doen rond iets wat me echt interesseerde en waar ik graag een bijdrage aan wou leveren, namelijk rond de problematiek die aangekaart werd in de Pano-reportage ‘Geheim op Instagram‘. In deze reportage maak je kennis met enkele jongeren die aan zelfverwonding doen en dit online delen in een gesloten community waaronder Amber. Ik volgde Amber een hele tijd op sociale media maar kende enkel haar zus persoonlijk, toch liet ze een diepe indruk op me na. Ze kampte zelf jaren met onder andere zelfverwonding en een eetstoornis en was actief in zo’n geheim netwerk. Amber was mijn grootste drijfveer om hier iets rond te doen en om het taboe rond psychische problemen en zelfverwonding te proberen doorbreken. Dit taboe doorbreken is wat Amber graag wilde, jammer genoeg stapte ze in september 2019 uit het leven na een lange strijd tegen mentale problemen. Ik heb met de blogpost die ik schreef – in samenwerking met Tom Van Daele en Eva Dumon – rond ‘Hoe ga je om met online informatie of posts over zelfverwonding’, er alles aan proberen doen om Amber haar droom mee te laten uitkomen.

Vaak kreeg ik te horen dat van thuis uit stage lopen geen echt stagegevoel kan geven. Ik geef toe dat je veel mist als je je collega’s alleen ziet via een computerscherm. Maar los van dit hebben ze me onmiddellijk een heel welkom gevoel gegeven. Meteen merkte ik dat dit een hardwerkend, enthousiast en professioneel team is die goed op elkaar ingespeeld zijn en doorheen mijn stage is dit alleen maar meer bevestigd. Ik hoorde vanaf week één bij het team en werd enorm goed ondersteund, hier wil ik Tom Van Daele en de collega’s dan ook heel graag voor bedanken.

Bedankt voor deze unieke ervaring!

COVID-19 heeft de Vlaamse welzijns- en zorgsectoren uitgedaagd en blijft dat nog steeds doen. De creativiteit en flexibiliteit van het werkveld bleken essentieel om in moeilijke omstandigheden continuïteit van het hulpverleningsaanbod te garanderen. Soms bleken digitale toepassingen daarbij een hulp, al waren dat in eerste instantie vaak noodoplossingen.
Vanuit het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin kijken we momenteel al vooruit: wat willen we in de toekomst behouden, hoe vinden we een evenwicht tussen mens en technologie? In opdracht van minister Beke onderzoekt de Expertisecel Psychologie, Technologie & Samenleving we hoe we digitalisering verder doordacht kunnen uitbouwen.

De mening en ervaring van alle betrokkenen binnen de sector is daarbij essentieel. Daarom zoeken we deelnemers voor online expertpanels. In deze panels wordt eerst inzicht gegeven in welke digitale toepassingen er bestaan en wat de huidige onderzoeksevidentie en afwegingen hierrond zijn. Vervolgens maken de panels een inschatting van zowel sterktes, zwaktes, kansen, als bedreigingen binnen de verschillende Vlaamse zorg- en welzijnssectoren. Alle informatie wordt vervolgens gebundeld met als doel om tot concrete beleidsaanbevelingen te komen die de Vlaamse zorg en welzijnssector in staat moeten stellen om technologie in de toekomst optimaal te benutten.

Iedereen die gebruik maakt van diensten binnen welzijn of geestelijke gezondheid komt hiervoor in aanmerking. Ook professionals kunnen hun mening kwijt. Heb je interesse? Registreer je dan voor 24 maart.

Alle panels worden vervolgens ingepland tussen 19 april en 30 april, naargelang de beschikbaarheid van de deelnemers. Wie zich niet kan vrijmaken op het voorgestelde moment, krijgt de mogelijkheid om een aantal vragen via een online bevraging te beantwoorden. Deelname vereist een tijdsinvestering van maximaal 2,5 uur: ongeveer 30 minuten om ter voorbereiding een video-opname te bekijken en 1,5 uur voor de eigenlijke deelname aan het panel.

Bij vragen: aarzel niet om contact op te nemen.